| baagte | zn – achter, van plaats. Oud. Middned.: bacht(e)(n): achter, van achteren, achter de rug. |
| baaiere | ww- bengelen, Oud. |
| baandkaai | zn – kinderkop, dubbelgroot, als sluitsteen bij wegen. |
| baandrèènkel | zn – slenteraar, bv. jongelui die in hun vrije tijd op straat slenteren. |
| baandrèènkele | ww-slenteren, op straat rondhangen. |
| baareg | tw – berg, ’n hoop, veel. IJ ee n’n baareg ziurrege. Hij heeft veel zorgen |
| baareg | zn- varken, Ety.: bagge: wilde zeug, middned.: bagghe: big, vgl. eng.: pig. Middned.: barch: speenvarken. |
| badaanschoentje | zn – washandje. |
| badde krijge | ww-slaag krijgen, zie: batraof. Oud. Fr.: battre: slaan. |
| baddere | ww- rondspatten, zittend in het water spelen. |
| baduitje | zn – inhoudsmaat, Weij.: beduitje: kleine vloeistofmaat, 16e eeuw. |
| bag | zn – mand, op de rug gedragen om te sprokkelen. Oud. Weij.: bagge, eng.: bag: zak. |
| bagge | zn – koolrapen, koolrabi, gele voederbieten. |
| zn -ring, alles wat een ringvorm heeft bv. vingerbag. Oud. Weij.: bag: oorbel, lat.: baca: parel. Fr.: bague: ring, bandje bv. van een sigaar. |
| bakkes | zn – grijns, gelaatsuitdrukking van een kind, wanneer het zijn zin niet krijgt. Trèk nie zo’n bakkes! Trek niet zo’n gezicht! spr: zie toot. |
| zn – mond, ‘N klap op oew bakkes krijge. |
| bakkesvol | zn – snoep, grote toffee, zwart en wit van kleur. |
| bakske | zn – kopje koffie, Kom d’is om ’n bakske? Kom eens een kopje koffie drinken? |
| balbottienekes | zn – balschoentjes, Oud. |
| balrouw | zn – akkercomplex, door twee evenwijdige straatjes begrensd. Oud. |
| bam | zn – boterham, Oud. |
| bamboest | zn – persoon, losbol, boemelaar. Oud. Ety.: bamser: pierewaaier.Fr.: bambocher:boemelen. |
| bammeke | zn – boterhammetje, |
| bangigèd | zn – angst. |
| bangse | ww-botsen. |
| baok | zn – pit, van een steenvrucht. |
| baol | zn – juten zak. |
| baolslop | zn – zakschort, schort van ruwe jute om het middel bevestigd met touw of lint, gedragen bij het schuren van de melkbussen. Boltje. |
| baomis | zn – herfsttijd, St Bavo’s mis, 1 oktober. Su.: St.Bavo: 613-654, Gent, St Bavo-abdij, vroeger was dit een feestdag en de gebruikelijke |
| datum voor het betalen van de pacht en het opnieuw contracteren van het personeel. |
| baomisblomme | zn – asters, zie: allereiligeblomme. |
| baomiskatje | zn – kind, dat er schriel en mager uitziet. |
| baomiskatjes | zn – poesjes, in het najaar geboren die er schriel en mager uitzien. zie: tommertkatjes. |
| baomisklaor | zn – winterklaar, het akkerland klaar maken tegen het voorjaar. |
| baomiswaarek | zn – herfstwerk, onderhoudswerkzaamheden aan gebouwen en gereedschap op de boerderij. |
| baomisweer | zn – herfstweer. |
| Baon de | toponiem, Ver.: Gedeelte Oude Bredaseweg vanaf de Markt tot aan de “Burgemeesterswoning”. |
| baone | ww-sneeuwvegen, het sneeuwvrij houden, -schuiven,-ruimen. |
| baos | zn – mannetjes-konijn, rijmelaar, rammelaar. Oud. spr: zie koek. |
| bareeluis | zn – spoorwachters-huis, Oud. Fr.: barre: staaf, boom, barrer: afsluiten. |
| basse | ww- hoesten, fel, bij verkoudheid. ww-blaffen, van de hond. |
| batraof | zn – kind, ruziezoeker, kwajongen. Fr.: battre: vechten. Eng.: battle: veldslag, bat: knuppel, slaghout. Ned.: tafeltennisbatje. |
| bats | zn – schop, grote vierkante schop |
| batse | ww-in plassen stampen, om te spetteren. |
| batske | zn – schop, lang en smal. Oud. |
| batterij | zn – achterwerk, grote kont. |
| bèd op strwooi | spr: Iemand van ’t bèd op ’t strwooi èllepe. Het nog erger maken dan het al is. |
| beddegeriêf | zn- beddegoed, Oud. |
| bedicht | bw-vlak na elkaar, i.v.m. afstand, kort, dicht achter elkaar. De mèènse kwaame d’r eige bedicht opgeeve. |
| bw- vlug, betr. tijd, tamelijk snel. M’nnen baand liêp bedicht leeg. |
| bediede | ww-beduiden, |
| bediêt doên | Oud. spr: Gin bediét doén. Het zwijgen ertoe doen, niets zeggen. Hoe.: bedieden: beduiden, bediêd hebben: uitsluitsel hebben, |
| te kennen geven. |
| bedjeeme(t) | bw- dadelijk, subiet, meteen. |
| bedoening | zn – gedoe, toestand. |
| bedollie | zn – medaille, zie: schabbeliérbedollie. |
| bedorreve | ww- verwend, moeilijk handelbaar. Da kiend is stik bedorreve, ge kunt ‘r ginne kaant mee uit. Dat kind is erg verwend, |
| het is erg onhandelbaar. |
| bèèjot | welja, spr: Bèèjot, ’t zèn èèrpels! |
| Welja, jij kunt me nog meer vertellen! |
| beelde gwooie | spel, het meisje dat “hem” is, pakt de anderen een voor een bij de hand en slingert ze weg. Deze nemen dan een houding aan. |
| Die geworpen heeft oordeelt wie het mooiste “beeld” is en deze laatste is “hem”. |
| beeldeke | zn – bidprentje, Oud. |
| zn – meisje, kattig, sarcastisch bedoeld. Oud. |
| beeldekeskusser | zn – kwezel. overmatig vroom. |
| beemel | zn – dwerg, kabouterman. Oud. |
| bèèr | zn – gier, vloeibare mest. |
| bèèrè | ww-gieren, het uitrijden van gier op het land. |
| bèèrèmmer | zn – gieremmer, emmer met een lange steel om gier uit te scheppen. |
| bèèrkaar | zn – gierkar. |
| bèèrput | zn – gierput, opslagplaats voor gier. |
| bèèrton | zn – gierton, |
| beezeke | zn – kind, troetelnaampje. |
| beejziebèn | zn – mandje, van gevlochten wilgentwijgen. Hierin worden de aalbessen aangeleverd op de veiling. zie: beejzies. |
| beejzieboske | zn – bessenstruik, zie: beejzies. |
| beejzies | zn – aalbessen, Ribes rubrum: rode – en witte-, nigrum: zwarte bessen. Ik vin de rwooie lèkkerder dan de zwarte, mar die wiete |
| ziede zwoo weinig eej? |
| begaankenis | zn – bedevaart, processie. |
| begaoie | ww-begaden, morsen,beschadigen, stukmaken, het te bont maken, de norm overschrijden. Wa dèddet wir begaoid. |
| IJ ee z’n eige gèèf begaoid. |
| Wat heb je ’t weer bont gemaakt. Hij heeft zich behoorlijk bevuild of beschadigd. |
| Ety.: middned. begayen: opschikken, versieren, gaai: vogel, Eveneens een ongunstige betekenis: bevuilen, toetakelen, verwoesten. |
| Weij.: zich begaoie: zich te goed doen bij het eten. |
| begaoing | zn – toestand, onoverzichtelijke toestand van dingen. zie: |
| begaozie | zn – rommel, troep, herrie. Wa d’n begaozie is ’t ier. zie: begaoie. Oud. |
| begaozie | zn – toestand, onoverzichtelijke toestand van zaken. zie: begaoie |
| begaoziedrager | zn – bagagedrager, van een fiets |
| begarrele | ww-aantobben, Lot m mar stillekes begarrele. Laat hem maar rustig betijen. |
| beguichele | ww-begoochelen, Oud. |
| behèlst | bw- kracht, bv. in de handen. ‘T is zwoo kou, ‘k èb gin behelst mjeer in m’n aande. Oud. |
| behèmst | bw- geheimzinnig. |
| bekaa(n)st | bw- bijna, haast. |
| bekeere | ww- mankeren, ziek zijn. IJ bekeer niks. Hij mankeert niets. Hij is niet ziek. |
| bèkketrekker | zn – snoep, zuurbal met citroensmaak. |
| bekrooze | ww-zwartmaken, met houtskool. Oud. |
| bèl | zn – aar, D’dover stao d’in de bèl. Er zitten aren in de haver. |
| belaomer | zn – belhamel, deugniet. ” Oud. |
| belèège | ww. – overleggen. Oud. |
| beleid | zn – zorgvuldig, overwogen. Da motte meej beleid doen. Dat moet je zorgvuldig doen. |
| beliêve | ww-willen, Da beliéfik nie te gelwoove. Dat wil ik niet geloven. Dat geloof ik niet. |
| belleplaant | zn – fuchsia, Onagracea fuchsia hybride. |
| bemènteneere | ww-verzorgen, Fr.: maintenir: handhaven, onderhouden. ww-bewerken, ” Fr: maintenir: onderhouden. |
| bèn(neke) | zn – mand(je), gevlochten. |
| benukt | ww-bedonderd, Bende gij benuktl Ben je nu helemaal gek! bw- mal, Bende benukt! Welnee, ben je mal, maak je niet sappel! |
| Berdao | top – Breda. |
| bescheed | bw- bescheid, Oud. |
| beschient | bw- misschien. |
| beschik | bw – bijna, Oud. |
| beschütjes geeve | ww-kinknijpen, plagend na de vraag: Zal ikjou is beschütjes geeve |
| beslachte | ww- gelijken op, Ge beslacht oew vaoder. Oud. Weij.: geslachten: gelijken. |
| beslag | bw – beroerte, Ij kreeg beslag. Hij kreeg een beroerte. |
| besniete | ww-bezuren, Weij.: misnieten: niet genieten |
| bèssem | zn – bezem, Ne rijzen bèssem. Een bezem van rijshout gemaakt. |
| bèsseme | ww-snel vandoor gaan, IJ bèssemt er tussenuit, zie: vèège. Hij ging er snel vandoor. |
| bestaon | ww-beteuterd, verlegen. Oud. |
| bestelle | ww- afleveren, kinderen op kostschool. |
| bestèlle | zn – beschuitenbollen, en de donut-vormige kadetjes: tarwebloem met boter, kaneel, suiker en anijs. zie: masteluine. |
| Weij.: oudned.: bestalte, oorspr. bestallen: stollen, stijf maken. |
| Hee.: wnt.: mastelle: rond broodje of koekje, fr.: mesteil, lat.: mistilium: mixen, kil.: morstelle: crustuleum: suikerwerk. |
| bestiêle | ww- besturen, bestieren, drijven,leiden van een boerderij. |
| betaole | Oud. spr: zie goe1. |
| betèds | bw – bijtijds, op tijd. |
| betrèènd | bw- omtrent, Oud. |
| bevalleke | ww-bevuilen |
| bevange | spr: ‘T eetem bevange. Hij is plotseling dronken geworden. Smalend bv. bij het naar buiten gaan van het café. |
| bewaore | ww- behoeden, vrijwaren. Ge mot oew eige goéd bewaore. Je moet je warm aankleden, zodat je geen kou pakt. |
| bewaorschool | zn – kleuterschool, ook kakschool. |
| bezije | bw- naast, Bezije de waorèd. Niet helemaal waar. |
| bezijes | bw – bezijden, met je linker- of rechterzijde ernaar toe. Bezijes oover de pindraod stappe. |
| bezjoêr | bw- hallo, gegroet. Fr: bonjour: goeden dag. |
| bezoeking | zn – gedoe, lastig gedoe, lastige toestand. |
| bèzzeme | zn – biezen, Oud. |
| bieboêr | zn – imker. |
| biechte | spr: zie puit. |
| biechtgaoterke | zn – kijkgaatje, in de deur om te zien wie er komt. Oud. |
| biediefke | zn – koolmeesje, Parus m. major, “grote Parus”, blauw-zwart kopje. zie: biepikker. zie: zwartkopke. ” Str.: ruimt 0.a. dode bijen op, |
| pikt zelfs bijen weg bij de korfingang. |
| biênst | bw- binnen, een bepaalde tijd. Oud. |
| biepikker | zn – koolmeesje, zie: biediefke. |
| biêze | ww-wegrennen. |
| bijlèège | spel, meisjesspelletje met kopspelden. zie: koppes of wootes en zie: gelijk ofongelijk. |
| bijouwe | spr: zie wèèreld. |
| bijval | bw- geluk, toeval. Oud. |
| billetikker | zn – pandjesjas, lange jas met gespleten achterpand, onderdeel van het jaquet. zie: kuitetikker, pietelèèr, slipjas, zwolluwstèèrt. |
| bin(d)e | spr: zie koont. |
| binnebeer | zn – beer, mannelijk varken waarvan de testikels nog niet zijn ingedaald. |
| bitterlwoof | zn – cichoreiloof, Oud. |
| bitterpeej | zn – cichoreiplant, Oud. |
| bjeen | spr: Van de bjeen geraoke. Niet meer uit de voeten kunnen, hulpbehoevend worden. |
| bjeenenis | bw- een en al been, bot. Aftelversje c.q. Speelliedje: Lammeke, lammeke bjeenenis. |
| W staode gij daor zwoo stil. Wij eete vanaoved schèllevis. Zwooveul as gij mar wil. Stil, stil, lammeke stil. Zèg mar wie gij èbbe wil. Oud. |
| bjeenouwerij | zn – slagerij, Oud. |
| bjeeste | zn – boerderijdieren. |
| bjeestegoêd | zn – vlegels, deugnieten. /Ammel bjeestegoéd wa daor rondangt. Het zijn allemaal deugnieten die daar bij elkaar staan. |
| blaankste bille | spr: Kijke wie de blankste bille n’eet. Kijken wie het meeste recht van spreken heeft. |
| blaauw | spr: Op ’t blauwe stjeentje piese. Je inhouden, niet boos worden, je kalmte bewaren. |
| blaauwkopke | Hee.: een blauwe steen in het plaveisel was vroeger de aanduiding van de terechtstellingsplaats voor burgers. Rood voor de geestelijkheid |
| en wit voor de edelen. |
| blak | zn – meesje, zie: biediefke. bw- vlak, open veld, geen bebouwing. D’n blakke n’akker. in ’t Sander. |
| Ety.: blaken, glanzen, sterk verlicht zijn, zichtbaar. |
| blakke | spr: Vur den blakke zèège. Ronduit zeggen. |
| spr: Te blakke komme. Het zichtbaar worden of tevoorschijn komen van: de waarheid,verloren zaken of dingen |
| blaoi | spr: Meej dn blaoi wiende de gaai. Met veel reclame behaal je winst. Oud. |
| blaoie | ww- geld trekken, winst maken. Oud. Hoe.: bladen, bladeren: voordeel trekken. |
| blaok | zn – walm, blaker. Oud. |
| blaos | zn – vlieger-onderdeel, Het touwtje aan de voorkant, vanaf de bovenste naar de onderste punt, ruim bemeten, |
| waaraan het vliegertouw werd bevestigd |
| blaoze | spr: Blaoze n’ as ’n spurriekoei. Zuchten en hijgen na flink tafelen ( ’n spurriekoe is een volgegeten koe). |
| ww-blazen, blaas – bloos-geblooze, geblaoze. |
| spr: Blaoze en broekschijte. Veel geschreeuw maar weinig wol. ww-opscheppen, pochen. |
| blauwendig | bw- blauwachtig, Oud. |
| blèèr | zn – koe, Ver.: Groninger blaarkop: koe met een witte kop en blaarvormige vlekken rond de ogen. |
| blèère | ww- huilen, hardop, overdreven geluid en gebaar, luistert naar niemand. |
| blèète | ww- huilen, van schrik en pijn, naar troost zoekend. |
| blein | zn – blaar, ” Eng.: blain: blaar. |
| bleinzillever | zn – zilver, zwart gebrand. Oud. |
| bleisterwiend | zn – stormwind, Oud. Eng.: blizzard: sneeuwstorm. |
| blèkke | ww- ontschorsen, van eiken bomen, bv. palen. Ety.: blak, kaal maken, zie: blak. |
| bliendaoze | zn – horzel, paardenvliegen of dazen. Str.: in het wilde weg, (blind) rondvliegen van dazen. |
| bliende | zn – luiken, voor de vensters. |
| blienk | bn – schoenpoets, ’n dwooske blienk. Een doosje schoenpoets. |
| blijk | zn – bleekveld, zie: bljeek. |
| blikseme | ww-onder rokken kijken, door omstandigheden bv. vallen, wind, onverwacht per ongeluk een blik kunnen werpen onder |
| de rokken van meisjes of vrouwen en de onderbroek zien. |
| bljeek | zn – bleekveld, grasveldje om er de was op uit te spreiden om te bleken. bn – bleek, wit van kleur. Wa ziede bljeek? Wat zie je witjes? |
| bloêd | spr. : zie rwooi. |
| bloeike | zn- kind, klein meelijwekkend. Och aarem bloeike. Och arm zielig kleintje.troetelnaam, lieverdje. ww-couperen, van een paardenstaart. Oud. |
| blokke | ww- couperen van een paardenstaart-Oud. |
| blommekepaose | zn – Beloken Pasen, de eerste zondag na Pasen. Oud. Ety.: beloken: gesloten met luiken. |
| blomtuil | zn – ruiker, bloemen. Oud. |
| blooze | ww- opdrogen van grond, als na het ploegen, de bovenste toppen van de opgedroogde grond, wit uitgeslagen zijn. |
| blwoot | spr: Wuldet blwoot ofin ’n doekske, of: Wuldet dun ofdur n doekske. Het is wel goed met jou. (tegen iemand met veel noten op zijn zang). |
| blwoote koontjes | gerecht, Bwloote koontjes in ’t gras. Witte boontjes met spercieboontjes door elkaar. |
| bobber | zn – persoon, ruw, onvriendelijk. Oud. |
| bochele | ww-hollen, springen. De kiendere bochele zonder eete n’ uis uit. Oud. |
| bocht | zn – slechte kwaliteit, van diverse goederen. Ik geefm’n goeie geld nie aan da bocht! |
| boeke(r)t(e) pap | zn · boekweitpap, melk met boekweit. |
| boekelwien | zn – klimplant, die haar ranken bv. om de erwten slaat en ze omtrekt. Oud. |
| boekert | zn – boekweit. |
| boelsrichter | zn – executeur testamentair, uitvoerder van het testament, soms boeltjeslichter. Oud. Hoe.: boedelslichter of boedelslechter. |
| boengs | zn – bons, harde klap. |
| boengse | ww- bonzen, ,:- Fr.: rebondir: stuiten |
| boêrerooze | zn – pioenrozen, zie: Kenillisrooze. |
| boêretjeene | zn – tuinbonen, zie: labbwoone. |
| boêretoppe | zn – boerenkool. |
| boêretoppestaamp | zn – boerenkoolstamp, aardappelpuree met boerenkool erdoorheen. |
| boêretuile | zn – duizendschoon, Dianthus barbates. |
| boêt | spr: zie geloof. |
| boezeroen | zn – overhemd, zie: bozzeloén Fr.: bourgeron: van de stofnaam: bourge. |
| bogte | zn – rond hek, rond gesloten hek in de polder, waarin het vee wacht om vervoerd te worden. |
| bok | zn – meisje, hautain, uit de hoogte. spr: zie grèèt. |
| bokstaopele | ww · op ’t hart drukken, Oud. Middned.: boecstaven: verkondigen. Weij. boekstapelen: inprenten, oorspr.:oud germ.:beukenstaafje |
| waarin de runen gegrift werden. Dui.: der Buchstabe: de letter. |
| bom bakkes | zn – mombakkes. |
| bomijs | zn – ruw ijs, met bobbeltjes vanwege luchtbelletjes. ” Ety.: bommen: een hol geluid maken, ijs dat niet op het water rust klinkt hol. |
| bommekèt | zn – grote knikker, grote metalen knikker met een doorsnede van 2,5 cm à 3 cm. |
| bommekètte | ww- knikkeren, met grote knikkers. |
| bommezij | bn – bombazijn, glad, dicht geweven katoen voor werkbroeken. Ety.: weefsel, lat.: bombacium: katoen. |
| boneur emme | ww-geluk hebben, Oud. Fr.: bonheur: geluk. |
| bonker(t) | zn – jasje, korte dikke werkjekker met twee rijen knopen. |
| bonvrij | bw- onschendbaar, sarcastisch gezegd van iemand, die zich onschendbaar opstelt. IJ/ wèl, ij is bonvrij. Hij wel, hij houdt zich toch niet |
| aan de regels, daar hoef je bij hem niet mee aan te komen. |
| boogerde | ww- appeltjes stelen, uit de boomgaard. Wij zèn giestere wieste boogerde. |
| boonker | zn -jekker, Oud. |
| boonsem | zn – bunzing, Str.: vanwege het lawaai dat dit dier maakt, waarsch. afgeleid van bonker. zie:fies. |
| boove komme | ww-op het matje komen, oorspronkelijk: uitnodiging krijgen om naar het gemeentehuis te komen, later ook bij superieuren op het werk. |
| boove schoor aole | spr: Iemand boove schoor aole. Iemand die nog aarzelt, overhalen. Oud. |
| booveviske | zn – visje, klein, licht in gewicht bv. een voorntje, baarsje. Oud. |
| borreke | zn – bordje. |
| bos | spr: Die ee dn bos out vur de deur! Die heeft een grote boezem! |
| bot | spr: ‘Tis te bot ofte zot. Het is het ene uiterste of het andere. zn – vliegertouw. |
| bot geeve | ww- touw vieren, het vliegertouw vieren, lengte geven. Ety.: geven tot aan het bot: tot aan het einde. |
| botram | spr: Trouwe n’ag oewen botram wèèrd zèt. Je trouwde pas nadat je een vak geleerd had, en je in |
| botter | spr: De botter tegen ’t zolder. Uitbundig feestvieren, het mag geld kosten. zn – boter. |
| bottiene | zn – laarsjes, voor dames, met elastische zijstukken. Oud. Fr. bottine: knoop-rijglaars. Eng.: boot: laars, hoge schoen. |
| bouwe | ww-prakken. |
| bozzeloên | zn – overhemd, zie: boezeroen. |
| braandastraansie braande | zn – brand-verzekering, zie: astraansie. spr: ‘T braan t’r toch nie? Er is toch geen haast bij? Oud. |
| brak | zn- kind, speels en onbesuisd. ” Fr: braque: onbezonnen mens, wildebras. |
| brakke | ww- ravotten, zie: brak. |
| bram | zn – kind, of baby die nogal groot en zwaar is voor zijn of haar leeftijd. |
| braof | spr: zie jirlijk. |
| brat | spr: Brat in oew wooge n’èbbe. Niet goed uitkijken. |
| bratbal | zn – persoon, branieschopper, onstuimig, overmoedig, stoer persoon. Eng.: brat: blaag. ww- stoerdoenerij, zich als een blaag gedragen. |
| zie: bratbal.spr.: ‘N breeje broek aon èbbe. |
| bratballe | Opscheppen. |
| breeke | ww- verspreiden, van stalmest op het land. |
| breeje broek aon èbbe | ww-breken, breek- brook- gebrooke. |
| breie | ww-brei-breej- gebreeje. |
| breipriem | zn – breinaald, Oud. |
| brèmbeejzies | zn – bramen, Rubus fructicosus. zn – grasmus, braamsluiper: Sylvia curruca. Hoe.: |
| brèmschijterke | bastaard-nachtegaal. |
| brèmzig | bw – tochtig, van een vrouwelijk varken. |
| brènge | spr: zie èènd. |
| brievegaorder | zn – postbode, Oud. |
| briêze | ww-rondrennen, doldriest rondrennen. |
| brillejood | scheldwoord, voor brildragers . |
| broek | spr: Broek in, broek uit. Verkering steeds aan en uit. |
| spr: Vun djeen broek in dander. Zö laat thuiskomen, dat je meteen je werkkleren aan kunt trekken. |
| spr: ‘N lap op z’n broek èmme. Ergens nog een buitenechtelijk kind hebben. |
| spr: Van de broek gezèt worre. Geen geld van z’n klanten ontvangen. Oud. |
| spr: ‘Tis de broek vol vandaag. Het regent. Oud. |
| broeklwoope | spel, het slachtoffer achter bij de broeknaad optillen en vooruitduwen. Ik zaljou ’s laote broeklwoope! |
| broekschijte | spr: zie blaoze. |
| broene | ww- branden, aan brandnetels. Middned.: broenen, branden. |
| broenneekels | zn – brandnetels, Urtica dioica. |
| brok | zn – snoep, groot stuk caramel,toffee |
| spr: Jirder vur d’n brok, as vur de rok. Eerst de kost verdienen en dan pas mooie kleren kopen. Oud. |
| zn – persoon, uit de kluiten gewassen. Oud. |
| bromoolie | zn – petroleum, zie: pieteroolie. |
| brubbele | ww-bubbelen, van het water. Oud. |
| brul | zn – koe, die steeds loeit en weinig melk geeft. |
| brulle | ww- huilen, open mond met veel geluid, meestal van de schrik. |
| Brusselse reis | spr: Da’s ’n Brusselse reis! Dat is ver weg! Oud. |
| bruuks | bw- bruusk. |
| bruur | zn – broer, ook als aanspreektitel. Eej bruur, lster d’is effekes! Oud. |
| brwood | spr: ‘T fret gin brwood. Die spulletjes hoef je niet weg te doen, die kosten geen onderhoud. (ook van geld gezegd). spr: zie daalder. |
| spr: Brwood trèk de kaar. Brood is belangrijk voedsel voor ’n sterke gezondheid. |
| brwoodkaant | zn – snee brood, homp. Oud. zn – persoon, die veel brood eet. Oud. |
| brwooisel buis | zn – email, Oud. Middned.: broyen, broenen, branden. Ver.: email wordt gebrand of gebakken aangebracht. |
| buik | spr: zIe wooge. |
| buis | zn – fietsstang, van een herenfiets, tussen stuur en zadel. |
| buis(t) | zn – jasje, Ned.: wambuis. |
| buite | spr: zie moozegat. |
| buitejaoge | ww-wegsturen, naar huis sturen. Ik moet oe bedjeeme buite jaoge. Ik stuur je zo dadelijk naar huis. |
| buize | spr: D’r tussenuit buize. Ervandoor gaan. |
| spr: ‘T buis tr uit. Het regent heel hard, met grote druppels. |
| ww-zuipen, Eng.: booze: zuipen. |
| bukke | spr: Al da bukt is vrij. Taai gras buigt tijdens het maaien en overleeft. |
| bukkum | zn – bokking, gerookte makreel. |
| bükzuut | bw- beurs, zachte of rotte plekjes op fruit. Middned.: buucsocht, buucsuchtich: buik.ziekte. |
| bullejood | zn – persoon, slordig op z’n kleding. W zèdde toch n’n bullejood. Wat zie je er weer slordig uit. |
| bülleke | ww-oprispen, ’n boer laten. |
| bullekruier | zn – persoon, met vodden aan het lijf, zeer slordig gekleed. |
| bullevèènt | zn – voddenman. |
| bunder | zn – opp. maat, Ettense bunder: 1,3 ha: 900 vierkante roeden, Bui.: elders in de Baronie 400 vierkante roeden. |
| bunt | spr: zie stienke. |
| burgemjeester maoke | ww-Met een groepje iemand tegen zijn zin in het kruis tasten of ontbloten. Bij wijze van plagerij. |
| buts | zn – deuk, kuiltje na het stoten, in tegenstelling tot de oorspr. betekenis. Middned.: butse: buil, ronde verhevenheid. |
| buurt | zn – beurt, Gij zè d’aon de buurt. Oud. |
| bwoomèèrde | zn -zand met rot hout, zie: knistenèèrde. |
| bwooms | zn – spoorbomen, Oud. |
| bwoomwollek | zn – schichtwolk, Oud. |
