kaaibaand | zn – trottoirband, |
kaanselevaans | bw- kans, bij uitstek, of om ’t even, ’t kan vriezen ’t kan dooien. |
| Fr.: la chance: de kans, avance: uitstek, voorsprong. spr: ‘Tvarreke n’ aon kaant doén. Na de slacht het varken verwerken. |
kaant | zn – stuk brood, Oud. |
Kaantje ’t | toponiem, Ver.: Westkant van het v. Bergenplein en het Lichttorenhoofd tot aan het instituut “Hooghuis”. |
kaantouwes | bw- randafstand, Wanneer tijdens het knikkeren de knikker op een onmogelijke plaats ligt mag je hem, met toestemming van de |
| medespelers, een vuistbreedte, of duim-pinkafstand, verleggen,resp.:. kleine en grwoote kaant. |
kaar | spr: zie brwood.spr: zie kort.spr: De kaar is geklikt. Ze heeft een miskraam gehad.spr: idem: zie omgwooie. |
kaarwiel | zn – rijksdaalder, munt. |
kaauw | zn – vrouw, vrouw met flink postuur, of rad van tong. |
kachelpijp | zn – hoge hoed, hoge zije. |
kadee | zn – man, gladde vent die overal achter is. ,:- Oud. Middned.: heertje. Fr.: cadet: jongere broer. |
kafèènd | spr: on ’t kafèènd zitte. De minste zijn, achteraan zitten aan tafel. bv. kloosterlingen. |
kakkenèèst kakkenèèsje | zn – kleinste, van de groep. |
| zn – jongste, uit een gezin. zie: kaokelnèèsje. |
kakkestoele maaie | spel, twee personen tegenover elkaar houden, gekruist, elkaars handen vast. Dit is de kakstoel. Een derde gaat erop zitten, |
| met de armen links en rechts om de hals van beide dragers. Tijdens het schommelen zingen ze samen een liedje. ” Kakkestoelemaaie. |
| De wiend die kom van Traaije. En as tie nie van Traaie komt. Dan gwooie me n’oe in de koeiestront “. |
kakschool | Ver.:Kakstoel: stoel met potje voor kleine kinderen. Maaie: zich vermeien, zich vermaken. Ety.: naar de maand mei, bloeimaand. |
| zn – kleuterschool, ook: bewaarschool. |
kalieter | zn – persoon, heerschap van formaat, durft alles te zeggen. Oud. Middned.: callen: spreken, babbelen,klappen. |
| Eng.: to call: roepen, afkondigen, opbellen. |
kaliaander | zn – kalender, Oud. |
kallemiênke | ww- afzien, pijn lijden. |
kallevere | spr: zie waai. |
kalleverswooge | zn – margrieten, Chrisantemum leucanthemum. |
kammezooltje | zn – dameshemdje, |
kammiezool | zn – plateau, op een paal of hangend in een hoek. |
kamrad | zn – viering, in de nok van een huis of schuur. Oud. |
kan – ljeer | spr: Da kan ik nie!, Dan motte de kan wegzette en de ljeer pakke. Vraag van een kind en de aanmoediging van de ouder |
| om het toch maar te proberen. |
kaokelnèèsje | jongste, zie: kakkenèèsje. |
kaoikes | zn – kaantjes, uitgebakken stukjes spekvet. |
kaol geneuk | ww- opschepper, D’n dieje, da’s n’n woop kaol geneuk. |
kaoter | spr: zie poes. |
kap | spr.: IJ vergit kap en koogel. Hij vergeet alles (smidsterm). Oud. |
kapotje | zn – hoedje, voor dames, met veren en zijden striklinten, met open achterkant voor de haarknot. |
kapperke | zn – fluim, Oud. |
kappesijnerke | zn – zie: paoterke. |
kaps | bw- blut. |
karbieske | zn – mandje, boodschappentas. |
karrasier | zn – vrouw, stevig gebouwd,dito karakter. Ned.: kurassier: cavalerist voorzien van helm en borstkuras. |
karremenaaie | zn – karbonades. |
kas | spr.: Bij iemand in de kas staan. Bij iemand in de gunst zijn. Oud. |
kasjeweel | bw- uitzonderlijk, sterk. Da’s kasjeweel, da’s staarek! Eng.: in case: in geval dat. Fr.: cas: voorval. Lat.: o.a. toeval. |
kaskenaode maoke | ww- ophef maken, scene maken. Fr: gasconnade: opsnijderij. |
kasse | ww-sjezen, hard fietsen. spr: De kassikeej uit zijn. Er vandoor gaan. |
kassikeej | spr: As de kat in ’t naauw zit doe ze vieze spronge. Om aan de kost te komen in tijd van nood, zoekt men soms een raar ambacht. Oud. |
kat | zn – braamsluiper, zie:brèmschijterke. Oud. |
kattepoêze | zn – lisdodde, zie: sigaore. |
kedeej | zn – vrouw, manwijf, flink, bazig, onsympathiek. Hee.: afgeleid van “cadet”, jonge militair. |
kediêze | ww – spr: G’è d’ier niks te kediêze. Je hebt hier niks te maken, niks te schaften. |
kedoês | spr: Dur de kedoês gaon. Het tijdelijk hard te verduren krijgen. Fr: cordon: rij. Ver.: door het kordon moeten: door 2 rijen mensen |
| moeten gaan bv. bij ontgroening. |
kedoons | zn – kordon, zie: kedoês. |
keduukelijk | bw- hulpbehoevend. |
kèèkele | ww-praten, druk, door elkaar. |
kèès geeve | ww-van katoen geven. |
kèèslatèèretje | zn – kaarslantaarn. |
kèèsschaof | zn – kaasschaaf. |
keevie | zn – haardvuurhek, Oud. Dui.: der Käfig: de kooi. |
keile | ww-gooien, een plat rond kiezelsteentje over het wateroppervlak laten ketsen door een bepaalde manier van gooien, |
| zo laag mogelijk evenwijdig aan het wateroppervlak. |
kèmp | zn – hennep, t.b.v. touw. |
kèmper | zn – masker, van een imker. Oud. |
kèn | zn – hoornvlees, van een koe. Oud. |
kenillisrooze | zn – pioenrozen, Cornelisrozen,heeft geneeskrachtige wortels. Peonia officinalis. zie: boêrerooze. |
| Ver.: genoemd naar St. Cornelis, 16 sept., aanbeden om kinderen te vrijwaren van stuipen, oorspr. grieks: pioen: geneeskrachtig. |
kènne | ww-kennen, kèn – kon – gekènd. |
kenoelies | zn – kornoelje, plantengeslacht. Lat.: Cornus mas. |
kepèl | spr: ‘N ouw kepèl maag wook vesiêrd warre. Oude mensen mogen zich ook netjes kleden en opmaken. |
keppèl | zn – herberg, Oud. |
| zn – vlinder, Weij.: middned.: capelle, lat.: capa: mantel, capella: manteltje, vgl. de vleugels van een vlinder. |
| Lat.: papilio: vlinder. Fr.: papillon: vlinder. |
kerdiêze | ww- meepikken, halen. Valt r wa te kerdiêze? |
kèrmis in d’el | spr.: ‘T is kermis in del. Het regent terwijl de zon schijnt. |
kèrrekgang | zn – kerkbezoek, le kerkbezoek van een vrouw na de bevalling. |
kèrremis | spr: zie aachterom. spr: zie koontje. |
kèrremisbèd | zn – logeerbed, matras met dekens op de grond. |
kesjèt | zn – corset. |
kesjoe | zn – rubber, bv. schoenhakken of de volle rubber fietsbanden tijdens W.O. II. Fr.: Cachou: soort gom, caoutchouc: rubber. |
kèskereere | ww-disputeren, zie: kaskenaode maoke, Oud. |
kèssenbal | zn – kaatsbal, Oud. |
kèstmast | zn – dennenbos, bos van dennenboompjes. |
kestonnie | zn – kastanje, Ge zie zwoo bruin as ne kestonnie. Je bent lekker bruin van de zon geworden. |
kèt, vekèt | zn – vork, zie: vekèt. Fr.: fourche: hooivork, fourchette: vork om mee te eten. |
Ketriênedraoike | zn – huiduitslag, Gezegd in de volksmond, wanneer de uitbreiding van de huiduitslag terug komt aan de oorsprong, dus rond is, dan ga je dood. |
| Ver.: Oorspr.: Siente Ketriêneraoike. St.Catharina wordt afgebeeld met een rad. zn – biertonnetje, met kraan, inhoud ± 20 liter. Oud. |
kètskop keu | zn – slip, van een jas. Oud. |
keunig | zn – koning, Stilzitte as ne stomme keunig. |
keutele | spr: zie kwart vur. |
kid | zn – kind, mager. Oud. |
kiebis | zn – fat, kwibus. Oud. |
kiedeke | zn – kind, mager. Oud. |
kiekesknwoop | zn – knoop, verkeerd gelegd, gaat gauw los. |
kien | bw – fijn, teer ventje. |
kiendergezang | Oud. spr: zie motte. |
kiendje krijge | zn – spr: Wie ’t kiendje krijgt, maag ’t ouwe. Wie ’t meeste gedaan heeft, krijgt de eer. |
kieneke | zn – kindje. |
kienneke | zn – biertonnetje, zie: kètskop. |
kiêns | bw – dement, |
kiênskurf | zn – baby-uitzet, |
kiepkaar | zn – mestkar, kan worden “omgekiept, leeggekiept”. zie: klikkaar. zie: mieskaar. |
kiepke | zn – kalfje 3 mnd, lokroep: kiep• kiep. VI.Id.: kippen: het kalven der koeien. Str.: in Guido Gezelle’s woordenboek “Loquella”: |
| kippeling: nuchter kalf. Ver.: zie: kiepkaar. zie: spr.:” kaar is geklikt”. |
kiesjes | zn – werkschoenen, met hoge schacht. |
kiesjesvollek | zn – marskramers, vanwege de kist met handelswaar die ze voor hun buik droegen. |
kietele | ww- doodsteken, schertsend. Zebbe ’t varreke van de weck al gekieteld. Oud. |
kietelkeikes | zn – kiezelsteentjes. |
kijves | spr: Kijves krijge. Op je donder krijgen, een uitbrander krijgen. |
kip | spr: Meej kip zitte. In verwachting zijn. |
kitsig | zn – keep, groeve, voor. bw- koket. |
kjeere | ww-vegen, Oud. |
kjeeres | bw- keer, maal, Da’s dan twee kjceres de prijs. Dat is dan twee keer zo duur. |
kjeetmeid | zn – keukenmeid, die boven de andere staat. Oud. |
klaamper | zn – buizerd, * Ety.: middned. clamvogel: roofvogel voor de jacht, dam = haak, vgl klem, later klauw. Lat.: Buteo vulgaris. |
klaauw | zn – haspel, bij vliegeren. |
klaauw geeve | ww- bot geven, zie: bot geeve. |
klaauwe | zn – handen, grote. Ou d’oew klaauwe thuis! Houd je handen thuis! (negatief) |
klaauwstok | zn – polsstok, Oud. |
klabblaos | zn – varkensblaas, urineblaas, Agge de koont van ’t varreke kust, krijde de blaos. |
klaogers | spr: Klaogers gin nwood, stuiters gin brwood. Er zijn altijd mensen die mopperen, maar zelf niets bijdragen. Oud. |
klaore | zn – daglicht, Ge mot meej de klaore waarreke.Oud. |
klappe | ww- ontploffen, Klap gaauw |
klapzwjeeper | zn – rijtuig-verhuurder, vrachtrijder. Oud. |
klaraansie maoke | ww- opschieten, voortmaken, aanstalten maken, zorgen dat het klaar is. Eng.: to clear: ontruimen, vrij maken, ophelderen. |
klassineere | ww- kletsen, druk praten. |
kleejke | zn – jurkje. |
kleinmanne | zn – kindertjes. |
klèp | spr: Doe d’oope die klèp. Laat zien wat je hebt, kunt. spr: zie God. |
klèppe | ww-luiden, van een klein klokje, bv. het Angelus, s’middags om 12 uur. spr: Ge kun klèppe. Je kunt er naar fluiten, je zult ‘m schuiven. Oud. |
klèppere | ww-vlug praten, ratelen. |
klèts | zn – klap, bv. in je gezicht. Ver.: geluidsnabootsing. |
| zn – beetje, overschotje, restje,kleine hoeveelheid. D’r zit nog ’n kletske n’in. IJ kreeg ’n klets waoter in z’nne nèk. |
| zn – vrouw, roddelaarster, die alles doorverteld. |
| zn – vrouw, roddelaarster, die alles doorverteld. |
| zn – kou, IJ ee t’r ’n klets bij gepakt. Hij heeft ook nog een kou gepakt. |
kliênekes | bw – kleintjes, heel erg klein. Da zèn toch wèljille kliénekes. Oud. |
klienkerd | zn – klinkerweg. |
klienkèt | zn – deurtje, in de mendeur. |
kliet | zn – veen, leemachtige grond. Oud. |
klikkaar | zn – mestkar, de “bak” kan ter plekke, in een keer, worden “omgeklikt, leeggeklikt”.. zie: kiepkaar. zie: mieskaar. |
klikout | zn – grendel, stuk hout ter vergrendeling van de klikkar of kiepkar. zie: stullepout. |
klippel | zn – spr: ‘K mot meej alle klippels gwooie. Ik moet alle mogelijke middelen aanwenden om in mijn bestaan te voorzien. Oud. |
| zn – man, onhandig, groot en dom. |
klis | zn – stek, pil, eindje drop. Oud. |
klisse | ww- kleven, hechten, klampen. Oew eige n’aon moeders vastklisse. zie: schommeldrüp. Oud. |
kljeene | ww-fijnmaken, klein maken. Oud. |
kloês | zn – onderbroek, van een vrouw. zie: floês. |
kloêze | ww- verkleden, om je daarin op straat te vertonen bv. met Driekoningen of carnaval. |
klokkebaaie | zn – bosbessen, Vaccinium myrtillus. Ver.: de bloemetjes hebben een klokjesvorm. |
klokske | spr: Oew klokske optrekke. Je volle neus ophalen. Oud. |
| spr: As ’t klokske van Rwoome slaat, dan blèfde zoo. Gezegd tegen iemand die voor de lol een gek gezicht trok. |
klopèngst | zn – persoon, die niet in staat is zich voort te planten. |
klot | zn – kluit, zand. |
kluit | zn – borst, IJ eege’t op de kluit. Hij is verkouden. Oud. |
klutske | zn – beetje, handvol, overschotje. Eng.: clutch: greep. |
klwoot | zn – geld, IJ ee gin klwoote. Oud. |
klwoote | spr: Op oew klwoote krijge. Op je donder krijgen. spr: Lwoop nor de klwoote. Loop naar de maan. |
| ww-prullen, aanmodderen. |
klwootzak | zn – geldduivel, Oud. |
kneukele | ww- kneuzen, Het hoofd van iemand onder je arm klemmen en daarna met je knokkels er stevig op wrijven of stompen, |
| bij wijze van pesten. |
knieë | spel, zie: aoverknieje. |
knijnenolleke | spr: zie kwart vur. |
knikkop | zn – kniktor. |
knipperke | zn – drukknopje, midden in een elektriciteitssnoer naar bv. een lamp.. Oh, douwde gij is op da knipperke, dan gao de laamp aon. |
knobbeke | zn – knopje, Oud. |
knoeste | ww-schrokken, gulzig eten. Oud. |
knol | zn – gat, in je kous . |
knorraof | zn – knolraap. |
knorraove | zn – voederbieten, kleiner dan de koolrabie en groter dan de stoppelknollen, smaak: tussen zoet en bitter. |
knüstenèèrde | zn – zand met rot hout, vermengd, in een oude holle boomstronk. |
knut | zn – knot, Ge mot dieje knut sjeet nog opwiene. |
knwoopsgat | spr: Ij is van ’t zuvvende knwoopsgat. Hij is er heel ver familie van. |
koei | spr: zie eete. spr: zie zin èbbe. |
koei te grwoot | zn – veel te groot, Dieje jas is jou ’n koei te grwoot! |
koeike | zn – dar, werkbij. Oud. |
koeilèènt | zn-koeiendrijver, Oud. |
koeistouwerke | zn – jongetje, dat op de koeien paste vanaf na school tot na zes uur, vanwege de boterhammen die hij dan als loon van de boer kreeg. |
| zn – kwikstaartje, wit, Motacilla alba alba. ook: kwikstèrtje |
koek | spr: Wie koek bakt is baas. Wiehet belangrijkste aandraagt, heeft het voor het zeggen. |
koekel | zn – adamsappel, Oud. |
koekerèlle | ww- feesten, pret maken, slotregel van het Nieuwjaarsliedje: “Nuuwejorke Zoete”. Oud. |
koekoek | zn – dakraam, uitgebouwd. zn – lelietje v.dalen, Oud. |
koerse | ww-draai vinden, waartoe men zich geroepen voelt, bv. in het onderwijs, in de zorgsector enz.. IJ zou in ’t klwooster wèl koerse. |
| Hij zou in het klooster z’n geluk wel vinden. Oud. |
koes | bw – “kom’s”, hiermee riep de wachter of drijver de koeien uit de wei. Oud. |
koestouwer | zn – boterham, om vier uur, uit school om de honger te stillen tot aan het avondeten. |
koets | spr: Ge wor wooit overreeje dur ’n koets, marjirder dur ’n strontkaar. Je zult ook nooit eens geluk hebben. |
koffieblommeke | zn – grassoort, met bruine knopjes, waaraan gele bloemetjes komen,ook: koffiebwoontje. Oud |
kolèèr | toorn, IJ wier kolèèrig. Oud. Fr.: colère: kwaadheid, gramschap, drift. |
kollegie | zn – college, Oud. |
kom sa | bw – zo!, van kwaliteit. Oud. Fr.: comme ça: zoals. |
kommede | bw – eerstvolgende, aanstaande bv. Zondag. |
kompassie | zn – medelijden, Fr.:compassion: medelijden, deelneming. |
koogel | spr: zie: kap. |
koogels | spr: As oew koogels grwooter worre as oew gewèèr, dan mokte nie veul mjeer klaar. Als je ouder wordt ben je sexueel niet meer zo aktief. |
kooker | zn – griffeldoos, Oud. |
koolassiepadje | zn – koolaspaadje. spr: zie kop. |
koont | spr: De kaant mot nor Berdao. Arme boeren moesten het beste van het varken verkopen. |
| spr: Niks vur de kaant te binne (binde) n’ebbe. Arm zijn. Niets uit te geven hebben. |
koont afveege | spr: ij veeg t’r z’n koont aon af. Hij lapt ’t aan z’n laars. Hij distantieert er zich van. |
koontefoos | zn – hielstuk, van de schoen. Fr.: contreforte: hielbelegstuk. Middned.: conterfoort: hielbelegstuk, achterleder. |
koontje | spr: zie kopke. |
| zn – achterwerk, bips. Gao d’is èrreges aanders zitte mee oe koontje! Ga eens ergens anders zitten! |
| spr: Oew koontje zal kerremis ouwe. Je zult er nog flink van langs krijgen. |
| spr: ‘T’zal oew koontje wèl vaore. Je zult er nog wel terug naar verlangen. |
kooper | spr: zie goud. |
kooperwürremke | zn – ritnaald, larve van de springtor. Oud. |
koore | spr: Gà nog koore te vèld. Je kunt niet teveel van andermans kinderen zeggen, want je bent nog kwetsbaar in je eigen kinderen. spr: zie eete. |
koorepikker | zn – libelle. |
koorewèfke | zn – korenvrouwtje, denkbeeldig vrouwtje dat in ’t koren zit en de kinderen kwaad doet, als ze zich in ’t koren begeven. |
kootlam | bw- machteloos, niet meer in staat zijn te bewegen. zie: kwooilam. Ver.: koot : botje |
kootse | ww-terugkaatsen, verwijzen. Koots ’t mar wir op um. Geef hem maar weer de schuld Oud. spr: zie lust. |
kop | spr: Wattie in z’nne kop eet, eet ie nie in z’n koont. Hij is vastbesloten. |
kopke | zn – postzegel, Oud. Ver.:vanwege het hoofd v.d.koningin erop.spr: ‘T kopke mot ’t koontje verkwoope. |
| Voor een meisje zijn het uiterlijk van haar gezicht en haar uitspraken bepalend bij het aan de man geraken. Een leuk meisje heeft gauw |
| een vrijer. |
koppes wootes | spel, meisjesspelletje met spelden. zie: gelijk ofongelijk. spelden. zie: gelijk ofongelijk. |
koppijnpoeier | zn – aspirientje, |
korraor | zn – libelle, Oud. |
kort | spr: Kort in de kaar zèn. Gauw aangebrand zijn. |
kort kortaon | bw- dichtbij, IJ ee z’n waarek kort bij uis. |
kort nat | zn – sterke drank, jenever, enz. VI.Id.: Kortnat: jenever, in prov. Antw. en Brab. Ver.: geschonken in een klein of kort glaasje. |
korter zètte | spr: zie pin. |
kortsneej | zn – feest-broodmaaltijd, We motte n’op kortsneej. We moeten naar het feest, of de begrafenis. Ver.: ’n sneetje witbrood |
| bv. van casinobrood, was kleiner dan dat van bruinbrood, witbrood was duurder. |
korveeje | ww -werken. |
kos | zn – varken, zie: kuus. |
kosje | spr: Vaun kosjes kundefluite. Als je je broodkorstjes opeet, kun je later goed fluiten. |
kossum | zn – wondkorst, zie: roofke. |
koste | zn – keel, dik, opgezet. spr.: Erges z’n koste kwoope. Ergens in pension zijn, op kamers wonen, in de kost zijn. Oud. |
kostje brwood | spr: zie piese. |
kot | zn – politiecel, ’t kot, oorspronkelijk: onder de trappen van het Gemeentehuis. |
kraaiappel | zn – galappel, rond bolletje onder aan een eikenblad, gemaakt door de galwesp. Oud. |
krab en woor | zn – gespuis, janhagel, ’t grauw. Oud. |
kraole | zn – luchtbelletjes, in de limonade. Oud. |
kratse | ww-snijden, raaksnijden bij het scheren. |
kreevele | ww-jeuken, ” Oud. |
kreugel | zn – kruiwagen, ” Oud. |
kreukels | zn – alikruiken, Ned.: eetbare zeeslak, Littorina littorea. |
krèvvelkwooike | zn – huisje, nietig, klein. |
kribbeke | zn – spekreepje, uitgebakken reepje spek. |
krip | zn – hachee, fijne stukjes vlees. Ety.: lapje vlees, middned.: crap(pe): karbonade. |
krjeeuw | zn – schram, krats, kras. |
kroêlkip | zn – persoon, die graag knuffelt. |
krok | zn – vogelwikke, Vicia cracca. |
krol | zn – krul, Oud. |
krols | zn – bronstig, poes. |
krom | spr: Zwoo krom as ne zjeekel. Heel erg krom. |
kromme n’aarem | spr: Meej de kromme n’aarem gaan. Op kraamvisite gaan. Met een mandvol met: roomboter en eieren om aan te sterken, |
| bruinbier voor de moedermelk: ’t zog, peperkoek voor de afgang, Pleegz. Bloedwijn voor het bloed en een fles jenever voor de vader. |
krooke | ww- kreuken. |
krop | bw- bovenste, de halmenbundel van een hok schoven. Oud. |
kruiddoores | zn – kruisbessen, Ribes grossularia. |
kruin | zn – gewelf, van een oven of het gewelfde oppervlak van een weg. Oud. |
kruinaogel | zn – sering, Syringa vulgaris. St: het uitgebloeide bloempje van de sering gelijkt sterk op het kruidnagelkruid. |
kruipe | spr: zie slippe. |
kruizjeel | zn – draagtouw, hangt om de schouders met aan het uiteinde twee ogen, waarin de burries van de kruiwagen moeten. |
| Oud. Dui.: das Seil: het touw. |
krüskesdag | zn – Aswoensdag, Oud. |
krwooi | zn – kroost, kinderen. |
krwoon | zn – bloemetjes-band, onderdeel van de brabantse vrouwenmuts. |
krwoontjeskruid | zn – onkruid, met stinkende bolletjes. Oud. |
kuit | zn – hazenleger, Oud. |
kuitetikker | zn – pandjesjas, lange jas met gespleten achterpand, onderdeel van het jaquet. zie: billetikker. |
| Ver.: tijdens het lopen tikken de punten van de panden tegen de kuiten. |
kulleke | spr: zie poes. |
kunne | ww-kunnen, kan – kon -gekunne. |
kûnst | zn – kennis, het geleerde. Oud. |
kürref | spr: Zee ne grwoote kirref. Ze heeft grote borsten. |
kürteliengs | spr: Leeve n’uit de kirfzonder zirrege. Onbezorgd leven. bw- zo pas, onlangs. |
küstelijk | bw- kostbaar. |
kuus | zn – geluksstoot, bij het biljarten. zie: varreke. Ned.: zwijnen: geluk hebben. |
kuuse | ww- opjutten, woedend maken. Ge mot dieje n’ond nie zwoo opkuuse. |
kuut | zn – ligkuil, in het bed, ook geheel het bed zelf. Nor de kuut gaan. Naar bed gaan. Oud. |
kuutei | zn – nestei, Oud. |
küvvereere | ww- herstellen, van een ziekte. Ety.: verkouveren: zich herstellen. Eng.: to recover: heroveren. Lat: recuperare: terugkrijgen. |
kwaaier | zn – speekselvlok, grote spuugklodder. |
kwaansel | zn – hoeveelheid, ’n kleine hoeveelheid vloeistof. |
| bw- hoeveelheid kwaad, IJ ee d’n jeele kwaansel op z’n geweete. Hij heeft heel wat op zijn kerfstok. Oud. |
kwaanselbier | zn – vrijgezellenbier, bier geschonken op een vrijgezellenavond. |
kwaansele | ww- morsen, met golfjes heen en weer over de rand. Stao toch stil, ge kwaanselt ‘r alles oover. |
kwakkebol, | zn – meerkat, Oud. |
kwakkebol,kwabbol | zn – dikkop, jonge kikker, bol met staart. |
kwaksuis | bw- schijnbaar, alsof, langs je neus weg. Lat.: quamsi. Ned.: kwansuis, kwanswijs. |
kwalster | zn – lijsterbes, Sorbus aucuparia. |
kwaod zèn | spr: IJ is zwoo kwaod as ne riek. Hij is heel erg boos. |
kwaoi | bw- slecht, Zoopoetje aar ’n kwaoi woog. |
kwaoperd | zn – kwajongen, Oud. |
kwar | zn – aardbei, 2e soort, bv. door misgroei. |
kwart vur | spr: Kwart vur ’t knijnenolleke, ’t zal zwoo gaon keutele. Antwoord op de vraag: “Oe laot is ?”Je wilt dus eigenlijk geen antwoord geven. |
kwartje | spr: zie strwooi. |
kwats | zn – klodder. |
kwatta | zn – chocolade, ‘K kom om ne puure kwattalètter van van Houte. Ver.: oorspr. kwattafabriek in Breda, nu deze weg is, |
| is kwatta synoniem voor chocolade. |
kwèbbere | ww-snateren, van een eend met z’n bek onder water. Oud. |
kwèèk | zn – mond, negatief gebruikt. Oude gij oew kwèèk mar dicht! Hou jij je mond maar! ” Ned.: kwaken |
kwiedam | zn – vrouw, raar mens. |
kwiele | ww- kwijlen, zeveren. |
kwienies | zn – schoenen, voor dames, met halfhoog hakje. zn – damesschoenen, pumps met een iets hogere hak, gedragen tijdens het dansen. |
| Ver.: Queen Anne schoenen. |
kwienkeliêre | ww-lummelen, rondhangen zonder iets uit te voeren. |
kwiezjèèr | zn – keukenfornuis, kookfornuis. Fr.: la cuisinière: de kookkachel. |
kwikkere | ww-schommelen, schokkerig van de ene naar de andere kant hellen. |
kwipsel | zn – twijg, bv. Bèrrekekwipsel Oud. |
kwooi | zn – bed. |
kwooilam | bw- machteloos, niet meer in staat zijn te bewegen. zie: kootlam. Ver.: kwooi: bed |
kwoolduif | zn – houtduif, Columba palumbus. |